Αν ρίξουμε μια ματιά γύρω μας, θα διαπιστώσουμε ότι τα χρώματα και τα επιχρίσματα είναι σχεδόν παντού. Τα συναντάμε στους τοίχους των σπιτιών και των γραφείων μας, στα έπιπλα, στα ψυγεία, στα πλυντήρια και γενικότερα στις οικιακές συσκευές με ωραία χρωματιστά φινιρίσματα. Στους εξωτερικούς χώρους, βλέπουμε αυτοκίνητα με όλο και μεγαλύτερη ποικιλία επιχρισμάτων. Οι εξωτερικές επιφάνειες των κτιρίων, ο βιομηχανικός εξοπλισμός, οι γέφυρες, οι αγωγοί, οι υπερκατασκευές και τα μνημεία είναι όλα επικαλυμένα με ποικιλία χρωμάτων. Με μια πιο προσεκτική ματιά, μπορούμε επίσης να βρούμε επιστρώσεις στα CD και DVD, στα φρούτα και στα λαχανικά, στον ιατρικό εξοπλισμό (π.χ. χειρουργικά υλικά), στα γυαλιά, στις ηλεκτρονικές συσκευές, στις ταμπλέτες και στα κινητά τηλέφωνα. Επομένως, τα χρώματα και τα επιχρίσματα είναι παντού!
Υπάρχουν απεριόριστα προϊόντα που χρησιμοποιούν κάποιο είδος βαφής στην επιφάνειά τους. Τα χρώματα δεν είναι χρήσιμα προϊόντα αυτά καθαυτά, αλλά κάνουν τα άλλα προϊόντα καλύτερα, πιο ανθεκτικά, πιο ελκυστικά, πιο ασφαλή και εντέλει πιο εμπορεύσιμα. Τα χρώματα ως εκ τούτου θεωρούνται υλικά που προσθέτουν αξία στα παραγόμενα προϊόντα. Σκεφτείτε ένα αυτοκίνητο χωρίς χρώμα στην επιφάνειά του, ή τα ωραία ξύλινα έπιπλά σας χωρίς φινίρισμα. Οι λεπτές επιστρώσεις χρώματος είναι εκείνες που δίνουν ζωή σε αυτά τα προϊόντα, καθιστώνας τα αποδεκτά και ανθεκτικά.
Σε γενικές γραμμές, τα χρώματα-επιχρίσματα χρησιμοποιούνται για τρεις κυρίως λόγους:
- παρέχουν αισθητική ή διακοσμητική αξία σε επιφάνειες και προϊόντα
- παρέχουν προστασία από τις εξωτερικές καιρικές συνθήκες-περιβάλλον
- παρέχουν ειδικά χαρακτηριστικά στο προϊόν
Πολλά χρώματα εκπληρώνουν περισσότερους από έναν από τους παραπάνω λόγους.
Ενώ οι όροι χρώμα και επίχρισμα συχνά χρησιμοποιούνται σαν να έχουν την ίδια ακριβώς έννοια, σε γενικές γραμμές, ο όρος χρώμα χρησιμοποιείται για την περιγραφή υλικών τα οποία βελτιώνουν την αισθητική ή την διακόσμηση, όπως για παράδειγμα οι τοίχοι εσωτερικών χώρων. Ο όρος επίχρισμα γενικά αναφέρεται σε υλικά που έχουν πιο προστατευτικό ρόλο και παρέχουν μακροχρόνια αντοχή σε προϊόντα.
Από την προϊστορική εποχή υπάρχουν αρκετά στοιχεία που αποδεικνύουν τη χρήση ορισμένων χρωμάτων για καθαρά αισθητικούς λόγους. Στη σημερινή εποχή, είναι πολλά εκείνα τα προϊόντα τα οποία πρέπει να είναι καλαίσθητα για την αποδοχή και την πώληση τους. Ως εκ τούτου, η αισθητική-διακοσμητική αξία είναι μία από τις πρωτογενείς απαιτήσεις πολλών χρωμάτων και επιχρισμάτων. Από την εποχή της εκβιομηχάνισης, χρησιμοποιούμε όλο και μεγαλύτερες ποσότητες μετάλλων και κραμάτων τους, εκτός από τα παραδοσιακά υλικά, όπως το ξύλο και τα δομικά υλικά. Μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, χρησιμοποιούνται όλο και περισσότερο πολλά πολυμερή υλικά, όπως τα πλαστικά ή τα σύνθετα υλικά. Όλα αυτά τα υλικά, όταν εκτίθενται στις εξωτερικές καιρικές συνθήκες – ζέστη, υγρασία, ηλιακή ακτινοβολία, αέρας, βροχή – είναι επιρρεπή στην αποικοδήμησή τους εξαιτίας της διάβρωσης, της αποσάθρωσης ή άλλων μορφών φυσικής καταστροφής, μειώνοντας τη διάρκεια ζωής τους. Ως αποτέλεσμα, υπήρξε μια σημαντική ανάγκη για την προστασία αυτών των επιφανειών από τις περιβαλλοντικές επιθέσεις.
Τα χρώματα και τα επιχρίσματα λοιπόν, χρησιμοποιούνται ως ασπίδα μεταξύ των επιφανειών των εν λόγω προϊόντων και του περιβάλλοντος, παρέχοντας τους μακροχρόνια προστασία.
Δεδομένου ότι υπάρχει μια μεγάλη ποικιλία επιφανειών από υλικά, όπως ξύλο, κεραμικά, δομικά υλικά, μέταλλα, πλαστικά, γυαλί, τα οποία έχουν ένα ευρύ φάσμα φυσικών και χημικών χαρακτηριστικών, δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι χρειαζόμαστε ένα ευρύ φάσμα επιχρισμάτων για την προστασία των υλικών αυτών από τις εξωτερικές καιρικές συνθήκες. Eκτός από το γεγονός ότι χαρίζουν ένα καλαίσθητο αποτέλεσμα και συντελούν στην προστασία των προϊόντων, πολλά χρώματα είναι σχεδιασμένα να παρέχουν συγκεκριμένα χαρακτηριστικά στο προϊόν. Για παράδειγμα, τα αντι-μικροβιακά χρώματα, εκτός από το γεγονός ότι καθιστούν τα κτίρια καλαίσθητα, ελέγχουν και την ανάπτυξη βακτηριακών λοιμώξεων στις εσωτερικές επιφάνειες των νοσοκομείων. Επίσης, τα αντιρρυπαντικά επιχρίσματα-υφαλοχρώματα αποτρέπουν την ανάπτυξη οστρακοειδών πάνω στην επιφάνεια των πλοίων, διατηρώντας την έτσι καθαρή. Χωρίς την εφαρμογή υφαλοχρωμάτων, η ανάπτυξη ενός στρώματος προσκολλημένων οστρακοειδών, θα οδηγούσε στη συνεχή αύξηση του βάρους του πλοίου καθώς και στη μεγαλύτερη αντίσταση κατά την πλεύση, με αποτέλεσμα περισσότερη κατανάλωση καυσίμου. Μια επικάλυψη που προορίζεται για πάτωμα γυμναστηρίου, εκτός από καλαισθησία και γενικότερα προστασία, του προσδίδει και αντιολισθητικές ιδιότητες, η οποίες είναι απαραίτητες για τέτοιες εφαρμογές. Επομένως, τα χρώματα και τα επιχρίσματα χρησιμοποιούνται για πολλούς και διαφορετικούς λόγους και ανταποκρίνονται σε ειδικές απαιτήσεις συγκεκριμένων προϊόντων.
Έχοντας κατά νου όλα τα παραπάνω, και προκειμένου να γίνει πιο κατανοητή η συνεισφορά των χρωμάτων και των επιχρισμάτων στην επέκταση του χρόνου ζωής των αντικειμένων, ας εξετάσουμε για παράδειγμα ένα μεταλλικό πλοίο. Αν το πλοίο ταξίδευε στη θάλασσα έχοντας το μεταλλικό σκελετό του απροστάτευτο, δηλαδή χωρίς κανένα επίχρισμα, το πιο πιθανό είναι να μην έφτανε στο επόμενο λιμάνι. Και αυτό γιατί η διάβρωση του μετάλλου θα ήταν τόσο ραγδαία, που το σκάφος θα βούλιαζε από τις πολλές τρύπες.
Επομένως, όσο και αν ακούγεται παράξενο, οι λεπτές στρώσεις χρώματος είναι εκείνες που δίνουν ζωή στα προϊόντα αλλά και εκείνες που τα διατηρούν στη ζωή, πολλαπλασιάζοντας έτσι τον κύκλο ζωής τους.
